De belangrijkste aanleiding om mijn LP collectie van de hand te gaan doen is het plotselinge gehoorverlies aan een oor. Behalve problemen met het volgen van gesprekken resulteerde die aantasting in een uitermate onaangename klank van muziek. Violen zijn niet om aan te horen. Zelfs zittend in het Concertgebouw lijk ik te luisteren naar een heel slechte geluidsinstallatie. Over blijft gelukkig nog de klank in mijn geheugen, zodat ik “in mijn hoofd” gewoon nog muziek kan “afspelen”. Het mooist zonder geluidsinstallatie.
Actueel: Joey Roukens
Op dit moment zijn de gehoorproblemen van Joey Roukens, een Nederlandse componist wiens eerste symfonie op 14 oktober 2022 in premiere ging heel actueel. Roukens heeft last van een ernstige vorm van tinitus. Zelf zegt hij er over: ‘Ik werd wakker en ineens was het alsof er een stofzuiger tegen mijn oren zat. Grote groepen mensen en stadsgeluid kon ik niet meer verdragen; ik kon geen piano meer spelen, niet naar een café. Het is een knalluide ultrasone piep, een geluid als van zo’n muggenstekker, maar dan veel harder en breder.’
Hoewel het aanvankelijk onzeker was of hij bij de premiere van zijn symfonie kon zijn, was hij gelukkig wel in de zaal aanwezig.
Beethoven
De bekendste componist met gehoorproblemen is ongetwijfeld Ludwig van Beethoven. Hij was nog geen 30 jaar oud toen ook hij last kreeg van tinnitus. Op 45 jarige leeftijd was hij zo goed als doof. Die doofheid en de hieraan gerelateerde somberheid weerhield hem er niet van om door te gaan met componeren.
Dat hij muziek gebruikte als manier om zijn gevoelens te uitten, is wellicht het beste terug te horen in zijn Vijfde symfonie. Hij schreef dit meesterwerk toen zijn gehoor al flink was aangetast. Musicologen vermoeden dat dit mogelijk was omdat Beethoven zo getalenteerd was dat hij de klanken in zijn hoofd kon horen.
Andere componisten met gehoorverlies
Beethoven was natuurlijk niet de enige componist met gehoorproblemen. Andere componisten met gehoorverlies zijn o.a.:
Bedrich Smetana (1824-1884)
Gabriel Fauré (1845-1924)
Vaughan Williams (1872-1958)
William Boyce (1711-1779)
Robert Franz (1815-1892)
Mamoru Samuragochi (1963-)
Mamoru Samuragochi
Daarbij is Mamoru Samuragochi een geval apart. Vanwege zijn doofheid werd hij de “Japanse Beethoven” genoemd. Later, in 2014 bleek echter dat hij noch doof was, noch veel van zijn muziek zelf componeerde. Zijn “ghostwriter” Takashi Niigaki onthulde dat hij al meer dan 18 jaar voor Samuragochi werkte. Ook kon Samuragochi volgens zijn zeggen zelfs geen bladmuziek schrijven.
Wil je eens horen wat voor muziek op naam van Samuragochi staat? Een uitvoering van de Hiroshima Symphony is te beluisteren op Youtube https://www.youtube.com/playlist?list=OLAK5uy_nKWKxQ2B3kzUpRfS4fYu7qVrx0giiZFIY